Over mensen in organisaties
Het vakgebied Human Resource Management (HRM) is in de historie van organisaties nog redelijk nieuw. Het gaat er bij HRM om de medewerkers voortdurend optimaal te laten presteren, op zo’n manier dat de individuele bijdrage aan de doelen van de organisatie maximaal is. Een definitie die uitstekend past bij de op efficiëntie gerichte organisatie van deze tijd. In de vertaling: het managen van menselijke middelen. Maar is deze benadering nog wel van deze tijd? Willen we de mens nog wel als middel zien? Ik liever niet. Dat deed ik eigenlijk al niet (net als veel HRM’ers met mij). Tijd voor verandering!
Effecten
De effecten van de enorme personeelstekorten zijn dagelijks in het nieuws. Lange wachtrijen op Schiphol, koffers die niet meegaan op de juiste vluchten. De paskamers bij Zara die ik gesloten aantrof omdat er niet voldoende personeel is om ze te bemensen. Dat de derving hierdoor enorm toeneemt (winkeldiefstal…) horen we dan weer niet op het nieuws, wel van de dame bij de kassa.
Kinderopvangcentra die contracten met ouders moeten opzeggen vanwege personeelsgebrek, lange wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg, nieuwbouw en verbouwingen die worden uitgesteld door personeelsgebrek in de bouw en de techniek, treinen die uitvallen door personeelsgebrek bij de NS, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Hoe het komt dat er zo’n personeelstekort is, dat is onderwerp voor een andere blog (is dit tekort er opeens? Nee hoor, we wisten al lang dat het zou komen!) Wat we hiermee kunnen vanuit het vakgebied HRM, is voor nu interessant.
Terugblik
Sinds de vorige eeuw ontwikkelde het vakgebied HRM zich in verschillende fasen (*Vinke 2016). Van personeelsadministratie (ervoor zorgen dat de lonen correct en op tijd betaald worden), naar personeelsbeheer (meer aandacht voor de sociale kant van de zaak), naar personeelsmanagement (het belang van het sturen op gedrag en functioneren kwam in beeld), naar HRM (de mens als middel om het organisatiedoel te realiseren).
In de afgelopen decennia ontstonden specialisaties zoals onder andere HR Analytics (met ken- en stuurgegevens richting geven aan de bijdrage van personeel) en HR Development (focus op ontwikkeling van talenten). Het lijkt erop dat het vakgebied nog niet is uitontwikkeld als we zien wat er gaande is in de huidige arbeidsmarkt. We zijn toe aan een nieuwe kijk op mensen in organisaties.
Nieuwe kijk Human Resource Management
Het is tijd te stoppen met naar de medewerkers te kijken als productiemiddel om de doelen van de organisatie te halen. Het past beter in deze tijd de mens zien als factor die de organisatie bepaalt. Een organisatie is tenslotte een groep mensen die met elkaar iets wil realiseren en daaraan wil bijdragen. Dat vergeten we als we blijven streven naar en sturen op optimale efficiënte inzet van de menselijke middelen.
De mens als bepalende factor zien levert veel nieuwe mogelijkheden op voor het vakgebied HRM, dat we misschien wel Mens en Organisatie kunnen gaan noemen. Dat biedt kansen om creatief te denken en wegen te vinden om de mens centraal te stellen in de bedrijfsprocessen. De vele vaak mooie instrumenten die HRM heeft ontwikkeld kunnen worden aangepast om een werkwijze te vinden waarin de mens, de medewerker centraal staat. Om ruimte te bieden waarin de talenten op eigen wijze vrij gaan komen. En zo actief gaan bijdragen aan de richting waarin de organisatie zich ontwikkelt.
Mens en organisatie
Van efficiëntie en de mens als productiemiddel naar de mens als factor die de organisatie bepaalt. Dat vraagt omdenken. Een uitnodiging voor alle HRM’ers (die vanuit zichzelf meestal niets liever doen dan de mens centraal stellen!) om creatief naar het instrumentarium te kijken. Of het nu gaat om de manier waarop we werven en selecteren, leiderschap stimuleren, performance managen, belonen, opleiden en ontwikkelen… alle invalshoeken vragen een nieuw perspectief. Waarin de mens centraal staat als mens en co-creator. Dan willen ze vast graag bij je (blijven en komen) werken!
Wil je meer informatie, dan kan je natuurlijk altijd contact met me opnemen.
Josée van Hage
juli 2022
Interessant om te lezen Josée, het is inderdaad tijd voor verandering!